2021 ŞUBAT verilerine göre ilimizde kayıtlı 40391 işyeri bulunuyor. Bunların:
800 ESO üyesi,
17000 ETO üyesi,
18157 esnaf işletmeci,
3500 civarında değişik esnaf odalarına kayıtlı işletmeci,
1000 kadar Basit Usulde Vergi veren kişidir.
Esnaf ve ETO üyelerinin 5000’i Hizmet Sektörü’nde yer almaktadır. 

Kent nüfusumuzda önemli bir yer tutan esnaf kesimine de emekçi gözüyle bakmamız gerektiğini düşünüyorum. Çünkü iş güvencelerini kaybeden bu kesim, artık günlük kazançları ile ailelerini geçindirmeye başladılar. Eğer iş yerlerini açamadılar ise eve ekmek götüremez oldular.
Üç üniversitemizde lisans eğitimi alan öğrenci sayımız 71000 üzeri olup, Yüksek Lisans ve Doktora öğrencileri buna dahil değildir. Üniversite öğrencilerimizin en az 50000’i ise Eskişehir dışından gelen öğrencilerdir. Buna örgün eğitim almak için şehrimize gelen 10000 Açık Öğretim Öğrencisini de eklediğimizde 60000 öğrencinin şehir Ticari İşlem Hacmine kattıklarını düşünürsek aylık gelir kaybının 125 Milyon üzerinde, yıllık gelir kaybının ise 1,5 Milyar TL’nın üzerinde olduğunu hesaplamak zor olmasa gerek.

Corana döneminin en çok mağdur olanları ise hizmet sektörü, esnaf ve işverenlerdir. Esnafın 11 aya kadar iş yerini kapattığını, ama yasal yükümlülüklerini ve sorumluluklarını sürdürmeye çalıştığını, bu aşamada yeterli destek alamadıklarını da eklersek Eskişehir İş Dünyasının ne kadar sıkıntıya düştüğünü görebiliriz. İşverenler ise bir yandan çalışanlarına sahip çıkarak maaşlarını, vergilerini, SGK’ larını ve diğer yükümlülüklerini yerine getirmek, diğer yandan üretimi sürdürmek sorumluluğu ile artan giderleri karşılamak, tüm iş yerlerinde ham madde maliyetlerinin artışı yanında, personel-yemek-servis-vs, gibi  %50’lere varan genel gider artışlarını da karşılamak zorunda kaldılar. Tahsil edemedikleri satışlarının vergilerini ödemek zorunda kaldılar. Özellikle 1 yıla yakın bir süre iş yerini kapatmak zorunda kalan hizmet sektörünün en az üçte birinin ise tekrardan işyerini açamayacağı, borçlarını ödeyemeyecek duruma düştükleri belirlenmiştir.

Başlangıçta 6 ay ertelen vergi borçları, yıllık %9,00 faiz ile verilen krediler, yasakların uzun sürmesi ile beklenilen verimi sağlayamamış ve bunların yapılandırılmasında ise güncel faiz oranlarının (%20-25 arası) uygulanması ile borç yükleri daha da artmıştır. 

Yüksek Teknoloji üretim ihracatında önemli bir yeri olan Eskişehir havacılık sektörünün ana ve yan sanayilerinde ise, hava yollarının uçuş iptalleri ile üretim ve ihracatta kaybı çok olmuştur.

Kısıtlı Çalışma Ödeneği yanı sıra, özellikle uzun süreli iş yerlerini kapatmak zorunda kalan ve kısıtlı saatlerde çalışmak zorunda kalan iş insanlarımıza resmi olarak beyan ettikleri yıllık gelir miktarları kadar maddi destek sağlanmalıydı. Tabii ki bu arada iş insanlarımız, esnafımız da beyanlarını doğru yapma sorumluluğunu yerine getirmelidirler. Her ne kadar direkt ve dolaylı vergi yükümlülükleri adil ve az olmasa da.