Anadolu Üniversitesi Kariyer Merkezi (ANAKARİYER) tarafından Cumhuriyetimizin 100. Yılı Etkinlikleri kapsamında düzenlenen "Cumhuriyet ile Yaşıt Şeker Fabrikaları" adlı söyleşi Anadolu Üniversitesi Öğrenci Merkezi Nasreddin Hoca Salonu’nda gerçekleştirildi.

Anadolu Üniversitesi Tarih Bölüm Başkanı Prof. Dr. Kemal Yakut’un moderatörlüğünü üstlendiği söyleşide, Kazım Taşkent Eskişehir Şeker Fabrikası Müdürü Mehmet Yüksel konuşmacı olarak yer aldı. ANAKARİYER Müdürü Doç. Dr. Seda Tekeli, ANAKARİYER Müdür Yardımcısı Dr. Öğr. Üyesi Nihan Vural, Kazım Taşkent Eskişehir Şeker Fabrikası Personel Müdürü Faruk Keleş, İşletme ve Çevre Mühendisi Burak Ünlü, Kalite ve İşletme Kontrol Mühendisi Lütfiye Funda Doğan ile birlikte birçok dinleyici söyleşiye katılım gösterdi.

Prof. Dr. Kemal Yakut: “Şeker fabrikalarının kuruluşu, açılışı ve kazandırdıkları”

Etkinliğin açılış konuşmasını gerçekleştiren Anadolu Üniversitesi Tarih Bölüm Başkanı Prof. Dr. Kemal Yakut, Türkiye’de şeker fabrikalarının kuruluşu, açılışı ve kazandırdıkları üzerine açıklamalarda bulundu. Prof. Dr. Yakut: “Şekerle ilgili ilk çalışmalar Tanzimat Dönemi ile başladı fakat çoğu başarısız oldu. I. Dünya Savaşı ve Millî Mücadele sırasında Türkiye’de büyük oranda şeker ihtiyacı oluştu. Halkın bu ihtiyacının karşılanması için çeşitli adımlar atıldı. Cumhuriyetin ilk yıllarında ‘üç beyaz’ olarak nitelendirilen; şeker, pamuk ve un üretimi önemli hedeflerimizden biriydi. Bu nedenle ilk fabrikaların kuruluşu gerçekleşti. İlk olarak Uşak’ta kurulan şeker fabrikasının ardından Alpullu ve daha sonrasında 1933 yılında Eskişehir Şeker Fabrikası kuruldu. Cumhuriyetimizin ilk beş yıllık kalkınma projesinde Eskişehir’e bir şeker fabrikası açılması uygun görülmüştür. Porsuk su kaynağı ve demiryolu ulaşımı avantajları kesinlikle Eskişehir için bir artı olmuştur. Bu dönemde Eskişehir’in şeker fabrikası için uygun olduğu da, Atatürk’ün yurtdışına ‘Kıvılcım olarak gönderdim, alev olarak geri gelecekler!’ diye bahsettiği öğrencilerinden Ali Numan Kıraç tarafından önemle vurgulanmıştır. Fabrikanın şu anki konumu ise, özellikle Atatürk tarafından uygun görülmüştür.” şeklinde konuştu.

Müdür Yüksel: “Şekerin tadı yalnızca kimyasal yapısından gelmiyor; içindeki emekten, sevgiden geliyor”

Kazım Taşkent Eskişehir Şeker Fabrikası Müdürü Mehmet Yüksel, Türkiye’de şekerin ve şeker fabrikalarının yeri ve önemine ilişkin çeşitli bilgiler aktardı. 2020 yılından bugüne Eskişehir fabrikasında müdür olarak görev yaptığını belirten Yüksel, sözlerine şöyle devam etti: “1993’ten bu yana birçok şehirde, birçok alanda çalıştım. Bu köklü kuruluşun içinde epey dolaştım. Hem çalışanlarıyla hem de çiftçileriyle beraber çok zaman geçirdim. Şunu söyleyebilirim ki şekerin tadı yalnızca kimyasal yapısından gelmiyor, içindeki emekten, sevgiden geliyor. Bizim ülkemizde şeker kamışı yetişmediğinden şeker pancarı üretimi üzerine sanayileşmişiz. Şeker kamışı dünya ölçeğinde şeker ihtiyacının %81’ini karşılarken şeker pancarı %19’unu karşılayabiliyor. Fakat bu ikisi arasında hiçbir fark yok diyebiliriz. Türkiye şeker üretiminde %8’lik payıyla dünyada 5. Avrupa’da 4. sırada yerini alıyor. Atatürk’ün de dediği gibi, bir ülke yalnızca askeri anlamda güçlü olursa bağımsız olamaz. Aynı zamanda ekonomisinin de güçlü olması gerekir. Bu bağlamda o zamanlarda kurulmuş olan 4 adet şeker fabrikası çok büyük önem taşımaktadır. Bu şeker fabrikaları kurulurken yalnızca sanayileşme değil, Batı’nın sosyal tesisleri de ülkemize taşınmıştır. Fabrika alanının yeşillenmesi, lojman, sinema salonu, tenis kortu, sağlık tesisleri gibi yapılanmaların sağlanması bizi hep ileri taşımıştır.”

Söyleşi, konuşmacı Mehmet Yüksel’in soruları cevaplandırmasının ardından; katılımcılara hediye ve belgelerinin verilmesi ve Fabrika Müdürü Mehmet Yüksel’in Eskişehir Şeker Fabrikası anısına şekerden imal edilen Atatürk büstünü hediye olarak Anadolu Üniversitesi Kariyer Merkezi’ne takdim etmesiyle son buldu.